Indonesia memiliki sekitar 4.000
jenis pohon, yang berpotensi untuk digunakan sebagai kayu
bangunan. Akan tetapi hingga saat ini hanya
sekitar 400 jenis (10%) yang memiliki nilai ekonomi dan lebih sedikit lagi, 260
jenis, yang telah digolongkan sebagai kayu perdagangan. [1]
Berikut ini adalah daftar nama-nama
kayu atau kelompok kayu menurut nama perdagangannya, sesuai dengan Lampiran
Keputusan Menteri Kehutanan Nomor: 163/Kpts-II/2003 tanggal 26 Mei 2003 tentang
Pengelompokan Jenis Kayu Sebagai Dasar Pengenaan Iuran Kehutanan; dengan
beberapa penyesuaian.
Daftar
isi
|
1. Kelompok Jenis Meranti/Kelompok
Komersial Satu
No.
|
Nama
Perdagangan
|
Nama
Ilmiah
|
Nama-nama
Daerah
|
1.
|
Agathis
spp.
|
||
2.
|
Shorea
spp. (misalnya S. materialis Ridl., S. maxwelliana King, S.
scrobiculata Burck); Parashorea spp.
|
||
3.
|
Shorea spp. (mis. S. collina Ridl., S. guiso
(Blanco) Bl.)
|
Balau laut, damar laut merah, batu
tuyang, putang, lempung abang. Ingg.: red selangan.
|
|
4.
|
Shorea spp. (mis. S. kunstleri King, S. laevis
Ridley, S. laevifolia Endert); Hopea spp. (mis. H. celebica Burck, H. semicuneata
Sym.)
|
||
5.
|
Araucaria
spp. (mis. A. cunninghamii D. Don, A. hunsteinii K.Schum.)
|
||
6.
|
Durian burung, lahong, layung,
apun, begurah, punggai, durian hantu, enggang
|
||
7.
|
Delingsem (Jw.), kayu batu,
melunas, kayu kerbau, momala (Slw.)
|
||
8.
|
Cotylelobium spp. (mis. C. burckii Heim, C. lanceolatum
Craib, C. melanoxylon Pierre
|
Giam durian, resak bukit tembaga; giam padi, resak daun kecil, resak batu;
giam tembaga, resak daun lebar; resak gunung
|
|
9.
|
Dyera spp.
|
Pulai nasi, pantung gunung,
melabuai
|
|
10.
|
Dryobalanops spp. (di antaranya D. oblongifolia Dyer, D.
sumatrensis (Gmelin) Kosterm.)
|
Kamper
(kayu), kayu kayatan, empedu, keladan
|
|
11.
|
Dryobalanops oblongifolia Dyer
|
||
12.
|
Canarium spp., Dacryodes spp. , Santiria spp., Trioma
spp.
|
Kerantai, ki tuwak, binjau,
asam-asam, kedondong (kedundung), resung, bayung, ranggorai, mertukul
|
|
13.
|
Dipterocarpus spp. (mis. D. applanatus V.Sl., D. baudii
Korth., D. elongatus Korth. dll.)
|
Keruing arong, kekalup; Lagan
sanduk, mara keluang; Keruing tempudau; tempurau, merkurang, kawang, apitong
|
|
14.
|
Scorodocarpus borneensis Becc.
|
Kayu bawang hutan (Klm.)
|
|
15.
|
Pongamia
pinnata (L.) Pierre
|
Malapari
|
|
16.
|
Pometia spp.; mis. P. pinnata Forster & Forster, P.
ridleyi King
|
||
17.
|
Cinnamomum spp.
|
Sintuk, sintok lancing, ki teja,
ki tuha, ki sereh, selasihan
|
|
18.
|
Shorea spp. (di antaranya: S. acuminatissima Sym., S. balanocarpoides
Sym., S. faguetiana Heim, S. gibbosa Brandis, Shorea
scollaris V.Sl.;
|
Damar hitam, damar kalepek; Damar
hitam katup; Bangkirai guruk, karamuku; Damar buah, mereng-kuyung; Damar
tanduk. Ingg.: yellow seraya.
|
|
19.
|
Shorea spp. (di antaranya: S. johorensis Foxw., S.
lepidota BI., S. leprosula Miq., S. ovalis BI., S.
palembanica Miq., S. platyclados V.Sl. ex Foxw., S. leptoclados
Sym., dll.)
|
Majau, meranti merkuyung; Meranti
ketrahan; Meranti tembaga, kontoi bayor; Meranti kelungkung; Tengkawang
majau; Banio, ketir; Seraya merah,
campaga, lempong, kumbang, meranti ketuko, cupang. Ingg.: red
seraya, red lauan.
|
|
20.
|
Shorea spp. (di antaranya: S. assamica Dyer, S.
bracteolata Dyer, S. javanica K. et. Val., S. lamellata
Foxw., S. ochracea Sym., S. retinodes V.SI., S. virescens
Parijs, S. koordersi Brandis, dll.)
|
Damar mesegar; Bunyau, damar
kedontang; Damar
mata kucing, damar kaca, damar kucing; Damar
tunam, damar pakit; Damar kebaong, baong, bayong, baung, belobungo, kontoi
tembaga; Balamsarai, damar mansarai; Damar maja, kontoi sabang; Kikir, udang,
udang ulang, damar hutan, anggelam tikus, maharam potong, pongin, awan punuk,
mehing (Smt., Kal.); Damar lari-lari, lalari, temungku, tambia putih (Slw.),
Damar tenang putih, hili, honi (Mlku.). Ingg.: white
meranti.
|
|
21.
|
Hopea spp. (mis. H. dasyrrachis V.Sl., H. dyeri
Heim, H. sangal Korth., dll.)
|
Tekam, tekam rayap; Bangkirai
tanduk, emang, amang besi; Cengal, merawan telor; Ngerawan, cengal balau
|
|
22.
|
Intsia spp. (terutama I. bijuga O.K., I. palembanica
Miq.)
|
||
23.
|
Anisoptera spp. (mis. A. laevis Ridl., A. marginata
Korth., A. thurifera Bl.)
|
Cengal padi, damar kunyit; Masegar
(Smt.), ketimpun (Klm.), mersawa daun besar; tabok, tahan
|
|
24.
|
Suntai, balam, jongkong, hangkang,
katingan, mayang batu, bunut, kedang, bakalaung, ketiau, jengkot, kolan
|
||
25.
|
Heritiera (Tarrietia) spp.; mis. H. javanica (Bl.)
Kosterm., H. simplicifolia (Mast.) Kosterm., H. littoralis Ait.,
H. sylvatica S. Vidal
|
||
26.
|
Celtis spp.
|
||
27.
|
Lophopetalum spp.; mis. L. javanicum (Zoll.) Turcz., L.
multinervium Ridl., L. subobovatum King, L. wightianum Arn.
|
Kerupuk (Smt.), pasana (Klm.),
mandalaksa (Jw.), aras
|
|
28.
|
Pentace spp.
|
Melunak, ki sigeung, ki sinduk,
kelembing
|
|
29.
|
Alstonia spp. (di antaranya A. pneumatophora Back., A.
scholaris R.Br., A. spatulata Bl., A. macrophylla Wall., A.
spectabilis R.Br.)
|
Kayu gabus, rita, gitoh, bintau,
basung, pule, pulai miang. Ingg.: white cheesewood, milkwood, milky
pine.
|
|
30.
|
Altingia excelsa Noroña
|
||
31.
|
Vatica spp.; mis. V. maingayi Dyer, V. oblongifolia
Hook.f., V. rassak Bl.
|
Damar along, resak putih
|
2.
Kelompok Jenis Kayu Rimba Campuran/Kelompok Komersial Dua
No.
|
Nama
Perdagangan
|
Nama
Ilmiah
|
Nama-nama
Daerah
|
1.
|
|||
2.
|
Pterospermum spp.
|
Balang, Walang, Wadang, Wayu
|
|
3.
|
Octomeles sumatrana
Miq.
|
Benuang bini (Klm.), winuang
(Slw.)
|
|
4.
|
Kayu lobang, Barumbung, Kayu gatal
|
||
5.
|
Calophyllum
spp.; mis. C. calaba L., C. inophyllum L., C. papuanum
Lauterb., C. pulcherrimum Wall.ex Choisy, C. soulattri Burm.f.
|
||
6.
|
Pterygota spp.
|
Kayu wipa
|
|
7.
|
Serianthes minahassae Merr. & Perry (Syn. Albizia minahasae Koord.)
|
Rayango, Merang, Terangkuse
|
|
8.
|
Grepau
|
||
9.
|
Cenge, Cingo
|
||
10.
|
Duabanga
|
||
11.
|
Eucalyptus spp.; mis. E. alba Reinw.ex Bl., E. deglupta
Bl., E. urophylla S.T. Blake
|
||
12.
|
Melaleuca spp.
|
||
13.
|
Nauclea spp.
|
Wosen, Klepu pasir, Anggrit
|
|
14.
|
Gopasa
|
Vitex spp.
|
Teraut, Laban
|
15.
|
Cratoxylum spp.; mis. C. arborescens (Vahl) Bl., C.
cochinchinense (Lour.) Bl.
|
||
16.
|
Anthocephalus spp. (A. chinensis (Lamk.) A.Rich ex Walp. dan A.
macrophyllus (Roxb.) Havil.)
|
||
17.
|
Kelat, Ki
tembaga, Jambu
|
||
18.
|
Exbucklandia populnea R. Brown
|
Hapas-hapas, Tapa-tapa, Leman
|
|
19.
|
Kayu kereta
|
Swintonia spp.
|
Rengas sumpung, Merpauh, Bagel
mirah
|
20.
|
Sandoricum spp.
|
Papung, Kelam, Sentul
|
|
21.
|
Kedondong
Hutan
|
Spondias spp.
|
Coco, Kacemcem leuweung
|
22.
|
Sterculia spp.
|
Kepuh,
Kalupat, Lomes
|
|
23.
|
Scaphium macropodum
J. B.
|
Kepayang, merpayang (Smt.)
|
|
24.
|
Koompassia malaccensis Maing.
|
Hampas, impas, tualang ayam
|
|
25.
|
Cananga sp.
|
Kananga
|
|
26.
|
Dialium spp.; mis. D. indum L., D. platysepalum
Baker, D. procerum (v.Steen.) Stey
|
Kayu lilin; Maranji
|
|
27.
|
Terminalia spp.
|
Kalumpit, Klumprit, Jelawai, Jaha
|
|
28.
|
Timonius spp.
|
Seranai, Temirit, Kayu reen
|
|
29.
|
Mastixiodendron spp.
|
Kundur, Modjiu, Raimagago
|
|
30.
|
Lompopaito, Nani, Langera
|
||
31.
|
Macaranga spp.
|
||
32.
|
Medang
|
Manggah, Huru kacang, Keleban,
Wuru, Kunyit
|
|
33.
|
Mahabai, Hakai rawang, Empunyit,
Jangkang, Banitan, Pisang-pisang
|
||
34.
|
Darah-darah, Tangkalak, Au-au, Ki
mokla, Kumpang, Kayu luo, Huru
|
||
35.
|
Xanthophyllum spp.
|
Lilin, Ki endog, Segi landak
|
|
36.
|
Jongkong, merebung
|
||
37.
|
Vernonia
arborea Han.
|
Merambung, sembung
|
|
38.
|
Tetramerista glabra
Miq.
|
Kayu malaka (Smt.), cerega (Klm.)
|
|
39.
|
Schima spp.; terutama S. wallichii Korth.
|
Seru (Jw.), simartolu (Smt.),
madang gatal (Klm.)
|
|
40.
|
Rengas
|
Gluta
aptera (King) Ding Hou
|
Rengas
tembaga, Rangas
|
41.
|
Castanopsis argentea
A. DC.
|
Sarangan (Jw.), ki hiur (Sd.),
kalimorot
|
|
42.
|
Sengon
|
Paraserianthes
falcataria (L) Nielsen
|
Jeungjing,
Tawa kase, Sika (Maluku)
|
43.
|
Berrya
cordofolia Roxb.
|
Waru gunung, Kalong
|
|
44.
|
Endospermum spp.; mis. E. diadenum (Miq.) Airy Shaw, E.
moluccanum (T & B) Kurz, E. peltatum Merr.
|
Sendok-sendok, kayu labuh (Smt.),
kayu bulan (Mly.), garung (Klm.); Kayu raja (Mlku.)
|
|
45.
|
Sempur, segel, janti, dongi
|
||
46.
|
Toona
sureni Merr.
|
Suren, kalantas
|
|
47.
|
Fagraea spp.; mis. F. fragrans Roxb., F. sororia
J.J. Sm.
|
Tomasu (Smt.), kulaki (Slw.),
malbira, ki tandu
|
|
48.
|
Sloetia
elongata Kds.
|
Damuli, Kayu besi
|
|
49.
|
Polyalthia
glauca Boerl.
|
Banitan, Pemelesian, Kayu tinyang,
Kayu bulan, Banet, Kayu kalet
|
|
50.
|
Parartocarpus spp.
|
Buku ongko, Pejatai, Purut bulu
|
|
51.
|
Artocarpus
spp.
|
||
52.
|
Campnosperma spp.; mis. C. auriculatum (Bl.) Hook.f., C.
brevipetiolatum Volkens, dll.
|
Tumbus (Smt.), pauh lebi
|
|
53.
|
Buchanania spp.
|
Pauhan, Antumbus, Talantang
|
|
54.
|
Pinus
spp.
|
Pinus, Damar batu, Uyam
|
|
55.
|
Aromadendron sp.
|
U t u p
|
3.
Kelompok Jenis Kayu Eboni/Kelompok Indah Satu
No.
|
Nama
Perdagangan
|
Nama
Ilmiah
|
Nama-nama
Daerah
|
1.
|
Diospyros celebica Bakh.
|
Maitong, Kayu lotong, Sora, Amara
|
|
2.
|
Diospyros
rumphii Bakh.
|
Kayu hitam, Maitem, Kayu waled
|
|
3.
|
Diospyros
spp.; di antaranya D. areolata
King et G., D. cauliflora
BI., D.
ebenum Koen, D.
ferrea Bakh., D.
lolin Bakh., D. macrophylla
BI.
|
Baniak, Toli-toli, Kayu arang,
Kanara, Gito-gito, Bengkoal, Malam
|
|
4.Kelompok
Jenis Kayu Indah/Kelompok Indah Dua
No.
|
Nama
Perdagangan
|
Nama
Ilmiah
|
Nama-nama
Daerah
|
1.
|
Irvingia
malayana Oliv.
|
Pauh kijang, Sepah, Kayu batu
|
|
2.
|
Lagerstroemia speciosa Pers.
|
Ketangi, wungu (Jw.), tekuyung,
benger
|
|
3.
|
|||
4.
|
Kayu kuning, Lemo daru
|
||
5.
|
Dracontomelon spp.; mis. D. dao Merr. & Rolfe, D.
mangiferum Bl.
|
Dao, basuong (Smt.), sengkuang
(Mly.), koili
|
|
6.
|
|||
7.
|
Pericopsis mooniana
Thw.
|
Kayu laut, Papus, Nani laut
|
|
8.
|
Ormosia spp.
|
Kayu ruan, Saga
|
|
9.
|
Adina
fagifolia Ridl.
|
Adina, Kilaki
|
|
10.
|
Swietenia spp.; mis. S. macrophylla King, S. mahagoni
(L.) Jacq.
|
Mahoni
|
|
11.
|
Alau, cemantan (Klm.); Jamuju, kayu
embun (Slw.), sampinur bunga (Smt.); Sampinur
tali; Kayu
cina; Ki merah, Sandu
|
||
12.
|
Mangifera
spp.
|
||
13.
|
Melia spp.; terutama M. azedarach L.
|
Bawang kungut
|
|
14.
|
Xylocarpus granatum
J. Konig
|
Nyireh, Niri
|
|
15.
|
Quercus spp.
|
Mempening, Baturua, Kasunu, Triti
|
|
16.
|
Marapat, Teruntum batu
|
||
17.
|
Adenanthera spp
|
||
18.
|
Ingas, Suloh, Rangas, Rengas
burung
|
||
19.
|
Gonystylus bancanus
Kurz
|
Gaharu buaya, Medang keladi,
Keladi, Miang
|
|
20.
|
Manilkara spp.; mis. M. fascicularis H.J. Lam & Maas
Geest., M. kauki (L.) Dub.
|
Subo, Ki sawo
|
|
21.
|
Cordia spp.
|
Kendal, Klimasada, Purnamasada
|
|
22.
|
Sindora spp.; mis. S. bruggemanii de Wit, S. coriacea
Maing., S. wallichii Graham
|
Sepetir (Mly.), sasundur (Klm.),
mobingo (Slw.)
|
|
23.
|
Pterocarpus indicus Willd.
|
Angsana, Linggua, Nala, Candana
|
|
24.
|
Dalbergia
latifolia Roxb.
|
Linggota, sono sungu, sonobrits
|
|
25.
|
Peronema canescens
Jack
|
Jati seberang, Jati londo
|
|
26.
|
Sawo manuk (Jw.), karikis (Slw.)
|
||
27.
|
Kelampai, Setan, Kedui, Wayang
|
||
28.
|
Pteleocarpus lampongus Bakh.
|
Lontar kuning
|
|
29.
|
Manilkara kanosiensis H.j. L. et B. M.
|
Sawai, Torem
|
|
30.
|
Samanea saman Merr.
|
Ki hujan
|
|
31.
|
Eusideroxylon zwageri T.et B.
|
Kayu besi, bulian, kokon
|
|
32.
|
Albizia
procera Benth.
|
Beru, Ki hiyang, Bengkal
|
Tidak ada komentar:
Posting Komentar